Το κονάκι του Σαμή Μπέη στην οδό Ιδομενέως 17, στο Ηράκλειο

Iscreta.GrΜαρ 19, 2016

1

Μεγάλου μεγέθους και ιδιαίτερα σημαντικό κτίσμα της βαλκανικής αρχιτεκτονικής. Το κονάκι χαρακτηρίζεται από ενδιαφέρουσα κάτοψη και αξιόλογα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Το οικοδόμημα είχε κατασκευασθεί σε διαμπερές μεγάλο οικόπεδο, με βάση το σύστημα των πτερύγων. Η δυτική όψη του κτίσματος, η οποία είναι η κύρια όψη, βλέπει προς την οδό Ιδομενέως. Εκεί ανοίγεται το θύρωμα της κυρίας εισόδου ενώ στην ανατολική πλευρά, προς την οδό Αριάδνης, ανοίγεται η δευτερεύουσα είσοδος. Το κονάκι του Σαμή Μπέη τη δεκαετία του 1980. Οι πτέρυγες έβλεπαν σε εσωτερικές μεγάλες κατάφυτες αυλές, όπου υπήρχε πηγάδι, χαμάμ, καθώς και διάφορα άλλα βοηθητικά κτίσματα. Το ισόγειο έχει μεγάλους άνετους χώρους και είναι λιθόκτιστο. Ο όροφος όπου υπήρχε η κυρίως κατοικία, είναι ξυλόπηχτος. Το κτίσμα στεγάζεται με ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαμόρφωση της πρόσοψης, με τους δύο διατεταγμένους εν σειρά κλειστούς εξώστες. Τα δύο αυτά σαχνισιά στηρίζονται σε κοιλόκυρτα, ειδικής κατασκευής, ξύλινα φουρούσια, τα οποία καταλήγουν σε ενδιαφέροντα ανάγλυφα κοσμήματα. Τα θυρώματα έχουν παραστάδες και ανώφλια από λαξευμένο πωρόλιθο. Υψηλός πετρόκτιστος αυλότοιχος οριοθετούσε το ακίνητο. “Το κονάκι του Σαμή Μπέη” στην οδό Ιδομενέως 17. α. Η πρόσοψη  β. Σχέδιο τομής

Η  εφημερίδα  ΤΟΛΜΗ , ο Βαγγέλης Δήμου στις 31 Ιουλίου 2009 γράφει  Κλειστές θα παραμείνουν για αρκετό διάστημα η οδός Ιδομενέως από τη συμβολή της με την οδό Μεραμβέλου έως τη Μαλικούτη λόγω έργων στο Τρανταλλίδειο. Μαζί με τους υπαλλήλους Αρχαιολογίας και ανάλογα εξειδικευμένα συνεργεία, θα γίνει η κατεδάφιση κάποιων στοιχείων του κτίσματος. Αυτό προήλθε από τη χθεσινή συνάντηση αντιπροσωπίας του δήμου Ρεθύμνου και των τοπικών φορέων Ηρακλείου, που βρέθηκαν προκειμένου να αναζητηθεί λύση για το Τρανταλλίδειο και η οποία είχε προγραμματιστεί από τον εισαγγελέα Πρωτοδικών κ. Νίκο Μαρκάκη. Η αντιπροσωπία του Ρεθύμνου αποτελούνταν από τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Μανόλη Λίτινα, πρώην νομάρχη Ρεθύμνου και την προϊσταμένη για τοπικά θέματα αυτού του είδους κ. Κελέκη. Στη συνάντηση παρευρέθηκαν και ο προϊστάμενος Εφορίας Νεότερων Μνημείων κ. Μπαλαντζάς και η μηχανικός κ. Ηλιάκη. Σύμφωνα με όσα δήλωσε στην «Τ» ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου κ. Μαμουλάκης, η συνάντηση ξεκίνησε στα δικαστήρια στο γραφείο του κ. εισαγγελέα και μετά κατευθύνθηκε όλη η επιτροπή στο κτίριο όπου και οι αρχαιολόγοι θα μπορούσαν να έχουν γνώμη. Ο κ. Μαρκάκης ζήτησε έργα εδώ και τώρα, όπως αναφέρει ο κ. Μαμουλάκης. Με την αυτοψία αποδείχθηκε ότι είχε απόλυτο δίκιο ο κ. εισαγγελέας που απέκλεισε τη γύρω περιοχή από τους πολίτες. «Ήταν σωστοί οι μηχανικοί μας που είχαν συντάξει το πόρισμα», αναφέρει ο κ. Μαμουλάκης και συνεχίζει: «Παρόλο που το κτίσμα δεν ανήκει στη δικαιοδοσία του δήμου Ηρακλείου, μετά από ευαισθησία για τους δημότες μας, αύριο το πρωί γερανοφόρο του δήμου Ηρακλείου με εποπτεία του κ. Μπαλαντζά και της κ. Ηλιάκη ξεκινά το έργο του». Θα απομακρυνθούν αρχικά ξύλα και σοβάδες, υλικά που είναι σε ετοιμόρροπη κατάσταση. ’μεση σύγκλιση της πενταμελούς επιτροπής ετοιμόρροπων κτισμάτων ζήτησε ο κ. εισαγγελέας όπου θα αποφανθεί ποια μέρη πρέπει να κατεδαφιστούν. Από ό,τι φαίνεται ίσως χρειαστεί να γκρεμιστεί όλος ο πρώτος όροφος όπως δηλώνει ο κ. Μαμουλάκης. «Μέχρι να επιλυθεί το πρόβλημα και να έχουμε άρση επικινδυνότητας η γύρω περιοχή θα παραμείνει κλειστή, για αυτό και είναι αναγκαίο να προχωρήσουμε άμεσα», δηλώνει. Παράλληλα, ο δήμος Ρεθύμνου πήρε εντολή να δραστηριοποιηθεί για το θέμα, καθώς και να χρηματοδοτήσει το έργο έτσι ώστε να παραμείνει διατηρητέο το κτίσμα. Από τη μεριά τους στο δήμο Ρεθύμνου θα συγκαλέσουν σύσκεψη στο Διοικητικό Συμβούλιο για εξεύρεση λύσης για τα δυο κτίσματα που βρίσκονται στο Ηράκλειο αλλά είναι ιδιοκτησία του νομού Ρεθύμνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ακίνητο έχει έκταση συνολική ένα στρέμμα. Το ισόγειο είναι κατασκευασμένο από πέτρες και ο πάνω όροφος, ο οποίος είναι και το πρόβλημα αυτή τη στιγμή, είναι μια κατασκευή ξύλου και σοβά. Έχει ξύλινη κεραμοσκεπή με αξιόλογη πρόσοψη. Το ακίνητο οροθετείται από ένα αυλόγυρο ύψους τριών μέτρων. Η εξαγορά αυτού του ακινήτου, καθώς και αυτού στην Αγίου Τίτου, από το δήμο Ρεθύμνου, παρουσιάζει μεγάλη νομική εμπλοκή που συνδέεται με τη διαθήκη των δυο ακινήτων, τα οποία αποτελούσαν ιδιοκτησία του γιατρού Τρανταλλίδη. Το Αρχοντικό Σάμη Μπέη επί της οδού Ιδομενέως είναι κληροδότημα Τρανταλλίδη Ο Σαμί Μπέης, αυτοκτόνησε το 1885 Η σημερινή δυστυχώς κατάσταση είναι αυτή της φωτογραφίας:  Το κονάκι του Σαμή Μπέη είναι έτοιμο να πέσει… Κάποια στιγμή πρέπει να βρεθεί μια λύση… Φωτογραφίες: Βασιλική Παπουτσάκη κείμενο: Χρυσούλα Τζομπανάκη  πηγή ασπρόμαυρων φωτογραφιών κ απόσπασμα Τόλμης  :Άγνωστες γωνιές στο Δήμο Hρακλείου